Betekenisvolle taken

Hoe echter de taak, hoe groter de kans dat die de leerlingen aanspreekt. Gaat het ergens over? Werken we aan of rond iets dat aansluit bij mijn/de realiteit? M.a.w. het gevoel dat wat we leren “ertoe doet”. Als leerlingen dit gevoel ervaren, beïnvloeden we zeer nadrukkelijk hun motivatie.

“Dit klinkt simpel maar dat is het niet altijd. Kinderen hebben zo hun eigen idee over wat wij belangrijk vinden. Het is aan ons om onze leerstof zo aan te bieden dat het voor de leerling vanzelfsprekend lijkt. Dan mag het al om moeilijke dingen gaan. Als de leerling zelf voelt dat de leerstof zinvol is en aansluit bij zijn realiteit, dan zitten we goed.” (leerkracht)

Kenmerken van betekenisvolle taken

Functioneel

Bij functionele taken plaatsen we leerlingen in een bepaalde situatie die het lezen, schrijven, rekenen noodzakelijk maakt. We ondersteunen leerlingen door ze gebruik te laten maken van thuistaal en taalvarianten. De taal die leerlingen hanteren is (even) ondergeschikt aan het centrale lesdoel.

Uitdagend

Een uitdagende taak is niet te moeilijk, maar ook niet te gemakkelijk. De leerling moet er een haalbare uitdaging in zien. Door te differentiëren en hulpbronnen (zoals talige diversiteit) aan te bieden, maken we taken uitdagend voor alle leerlingen. Dit laat ons zelfs toe om ambitieuzer te zijn dan we tot nog toe waren.

Authentiek

Bij een authentieke taak probeert de leerkracht een zo realistisch mogelijke leercontext te creëren. De leerkracht streeft ernaar om de link te leggen naar de wereld. De leerlingen moeten opdrachten uitvoeren die zo nauw mogelijk aansluiten bij de maatschappelijke werkelijkheid. Talige diversiteit maakt daar deel van uit. Integreer die dan ook in je opdrachten. Je verrijkt zo het leerproces en je zult veel terug krijgen van je leerlingen.

Gericht op de betrokkenheid van àlle leerlingen

Leerlingen zijn divers en vragen een diverse aanpak. Dit kan door rekening te houden met de leerstijlen van àlle leerlingen, de leefwereld van àlle leerlingen, de meervoudige intelligenties en dus ook de talige diversiteit van leerlingen. Dit klinkt voor velen als een onmogelijke taak. Het is ook geen taak. Het is veeleer een houding. Eens je die aanneemt wordt die zogenaamde taak meteen een stuk haalbaarder.

Werk maken van betekenisvolle taken via exploreren

Door talige diversiteit zichtbaar te maken en te waarderen, geven leerkrachten aan dat ze openstaan voor taaldiversiteit en culturele verschillen in de maatschappij. Meer nog, ze hechten er belang aan. Bovendien biedt talensensibilisering én voor meertalige én voor ééntalige leerlingen ? én ouders heel wat positieve voordelen.

Talige diversiteit waarderen, hoe doe je dat?

Man over woord

Bekijk ter inspiratie dit filmfragment.

In het Canvas-programma ‘Man over woord’, gaat Pieter Embrechts op zoek naar de schoonheid en de geheimen van onze taal. Elke week reconstrueert hij de verbluffende reis die alledaagse woorden hebben afgelegd voor ze in het Nederlands zijn aanbeland.

“Ik heb maar één anderstalige leerling in mijn klas maar ik benader talige diversiteit zo ruim mogelijk. Zo zijn we nu in de klas bezig met het thema provincies. Ik gaf de kinderen als huistaak mee dat ze op zoek moesten gaan naar woorden, uitdrukkingen in dialecten uit de verschillende provincies. Het Gents scoort de top maar er zijn ook kinderen die hulp vroegen aan hun ouders en grootouders waardoor we nu een reeks aan dialecten hebben. Ook collega’s komen vaak langs om nieuwe woorden en uitdrukkingen op ons deur te schrijven. Ik merk dat de kinderen ook heel erg gemotiveerd zijn om die woorden en uitdrukkingen te onthouden.” (leerkracht 4de leerjaar)

Wil je meer inspirerende praktijkvoorbeelden?

Dialecten.
Talenposters.

Werk maken van betekenisvolle taken via exploiteren

Het exploiteren van talige diversiteit gaat een stapje verder dan het exploreren. Talige diversiteit wordt zo niet enkel zichtbaar gemaakt en gewaardeerd maar ook gestimuleerd en benut als didactisch kapitaal. Dit noemen we functioneel veeltalig leren.

Talige diversiteit benutten, hoe doe je dat?

Het letterboekje

Bekijk ter illustratie dit filmpje.

Je zal het resultaat zien van een boekenproject waarbij de kleuters een meertalig boekje hebben gemaakt.

Werken met E-Validiv

“Bij het werken met E-Validiv schakelt Halil regelmatig over van Nederlands naar Turks. Als ik hem vraag of hij dit fijn vindt, antwoordt hij volmondig ja! Als ik hem vraag waarom hij dit fijn vindt, antwoordt hij het volgende: ‘Ik begrijp niet alles in Nederlands en dan zit ik vast of ik moet uitleg vragen aan de meester. Maar ik doe liever alleen. Dus als ik kijk naar het Turks dan kan ik verder in Nederlands. Dan ben ik blij.’ (observatie tijdens het werken met E-Validiv)

Bekijk ter illustratie dit filmfragment.

Je krijgt een leerling te zien die met E-Validiv aan het werk gaat.

Wil je meer inspirerende praktijkvoorbeelden?

Ik heb iets te vertellen.
De leerling als tolk.