Hoe de voordelen realiseren?

Twee manieren om de voordelen te realiseren

“Ik wil dat allemaal wel doen hé, waarderen en gebruiken van thuistalen en andere talen, maar ik weet gewoon niet hoe!” (leerkracht)

Een krachtige leeromgeving ? realiseren waarin talige diversiteit als een waardevol gegeven wordt benut kan op twee manieren: exploreren en exploiteren.

EXPLOREREN

Concreet vertaalt zich dat in een krachtige leeromgeving waarin we talige diversiteit zichtbaar maken en waarderen. Daardoor geven leerkrachten aan dat ze openstaan voor taaldiversiteit en culturele verschillen in de maatschappij. Meer nog, ze hechten er belang aan. Bovendien biedt talensensibilisering én voor meertalige én voor ééntalige leerlingen ! én ouders heel wat positieve voordelen.

“Sinds een aantal dagen doen we ‘het woord van de dag’. Dit zorgt voor veel gesprekken, vergelijken van talen, discussies en pogingen tot het juist uitspreken van het woord. De kinderen zagen ook in dat sommige talen op elkaar leken. Dat zijn boeiende aanleidingen om met hen de landen in de atlas op te zoeken en dan hoor je: ‘Ja, ah ja, die landen liggen bij elkaar.’ De kinderen vinden het superfijn en ze zijn telkens benieuwd welk woord er morgen op de deur zal hangen. Ook andere klassen en leerkrachten geven positieve feedback.” (leerkracht 4de leerjaar)

De Stoefkast

Via talensensibilisering ontwikkelen leerlingen een positieve attitude ten opzichte van talendiversiteit.

EXPLOITEREN

Leerlingen die thuis een andere taal dan het Nederlands of een taalvariant van het Nederlands spreken die ver af staat van het schoolse Nederlands, moeten vaak een extra inspanning leveren om de gegeven uitleg of een activiteit in schools Nederlands te begrijpen. Het is daarom zinvol om - indien mogelijk - bij het aanbrengen van nieuwe vaardigheden of kennis (bv. begrippen of abstracte concepten) leerlingen hun thuistaal te laten gebruiken als een trapje of een steigertje om tot leren in het Nederlands te komen en dus ook tot het veroveren van nieuwe leerinhouden. . Taaldiversiteit in het onderwijs: van meertalig onderwijs naar functioneel veeltalig leren. In P. Van Avermaet, K. Van den Branden, & L. Heylen, Goed gegokt? Reflecties op twintig jaar gelijke-onderwijskansenbeleid in Vlaanderen (pp. 45–64). Antwerpen: Garant Uitgevers. label: 1 class:sup)

Concreet vertaalt zich dat in een krachtige leeromgeving waarin we talige diversiteit benutten in de klas- en schoolwerking.

“Ik vind het eigenlijk vanzelfsprekend dat mijn leerlingen hun thuistaal gebruiken in het oplossen van een opdracht. Allez, als ik naar mijn schoonbroer in Zweden een mail wil schrijven in het Engels dan denk ik toch ook eerst na in het Nederlands over wat ik ga schrijven. En ja mijn mail in het Engels zal minder uitgebreid zijn dan dat ik hem in het Nederlands zou schrijven. Dus als ze iets moeten schrijven in de klas mogen ze dat van mij eerst in hun thuistaal doen als hen dat helpt. Daar gaat het uiteindelijk toch om, dat die gasten hun eigen kennis gebruiken om tot een oplossing te komen.” (leerkracht van het 6de leerjaar)

Kamishibai

Talige diversiteit exploiteren via functioneel veeltalig leren. Dit betekent dat een school de veeltalige repertoires van kinderen en jongeren benut om de kansen tot het ontsluiten van kennis te vergroten.

Voor verdere verdieping in het realiseren van het exploreren (talensensibilisering) en het exploiteren (functioneel veeltalig leren) van talendiversiteit in de onderwijskundige praktijk verwijzen we door naar de bouwsteen vaardigheden.