Inspiratie basisonderwijs

Nu we toch over talige diversiteit bezig zijn …

Vrij vertaald betekent Inspirare evenveel als ‘lucht inblazen’.
Wel, dat is wat we hier proberen te doen. Door je activiteitenfiches, bronnenkaarten, begeleidingsfiches, filmfragmenten, artikels en interessante websites aan te reiken, willen we jouw aanpak leven inblazen/levendig houden/leven geven. ! Op die manier willen we het open talenbeleid ook levendig houden. Jawel, zelfs luchtig houden. Want dat hebben we bij het ontwikkelen van deze site mogen ondervinden. Het hoeft allemaal niet zo moeilijk te zijn. Eenvoudig kan ook. Daar ga je zowaar vrijer door ademen!

• activiteitenfiche

  De woordenboom

  Een woordenboom is een uit karton gesneden boom (kan ook een afbeelding zijn of een flap). In de takken van de boom hangen allerlei woorden in verschillende talen. Deze woorden zijn gericht gekozen en zijn sterk afhankelijk van het doel dat je voor ogen heb

• activiteitenfiche

  De kamishibai

  De Kamishibai is een verteltheatertje waarbij je aan de hand van vertelplaten een verhaal brengt. De bedoeling is dat de leerlingen in duo’s en met hulp van de Kamishibai verhalen aan elkaar vertellen. Daarbij mogen ze hun thuistalen inzetten.

• activiteitenfiche

  De stoefkast

  In de klas of op de gang staat een glazen kast, dit is de ‘stoef’kast. Het kan een oude boekenkast zijn maar evengoed is het een tafeltje. Om de maand krijgt een groepje leerlingen de opdracht om dit in te richten met allerlei woorden in verschillende talen.

• activiteitenfiche

  Vertaalde kinderboekenlijst

  Deze boekenlijst bevat boeken in achtereenvolgens de talen Arabisch, Berbers, Chinees, Frans, Hindi, Papiamentu, Spaans, Somalisch en Turks. Sommige boeken zijn geheel in de genoemde taal, andere zijn tweetalig in de zin van Nederlands of Engels en de andere taal. Ten slotte is er nog een lijst met ‘multiculturele’ kinderboekjes in het Nederlands, en een lijstje met boeken die in véél talen beschikbaar zijn.

• begeleidingsfiche

  Aanzetten tot participatie

  Een participerende samenwerking is een belangrijk onderdeel van een open, positieve schoolcultuur. Feedback geven en krijgen maakt voortdurend deel uit van het leerproces. In deze begeleidingsfiche geven we je graag ter inspiratie enkele reflectievragen mee.

• begeleidingsfiche

  Omgaan met weerstanden

  We willen vooral benadrukken dat uiten van weerstand één van de mogelijke reacties is in wat zich tussen mensen afspeelt. Het is een natuurlijk gegeven. Probeer te begeleiden vanuit deze veronderstelling. Deze begeleidingsfiche biedt je hierin een aantal handvatten aan.

• begeleidingsfiche

  Samenstellen van een kernteam

  Een kernteam kan voor een goed draaiende motor zorgen tijdens én vooral na een begeleidingstraject. Het bijeenbrengen van zo’n team is dus een uitermate belangrijke stap in een groeiproces van een team. We zetten een aantal aandachtspunten op een rij.

• begeleidingsfiche

  Tips en tops voor de coach

  Deze begeleidingsfiche geeft je in een notendop enkele tips mee voor het begeleiden van mensen.

• begeleidingsfiche

  Tweekolommengesprek

  Het 'Tweekolommengesprek' is een methodiek die ondersteuning biedt in de volgende doelen: 1. Blootleggen van of ruimte geven aan weerstanden in een team. 2. Zoeken naar mogelijkheden om barrières, twijfels, kritische vragen om te zetten in kansen voor een beter taalbeleid.

• begeleidingsfiche

  Vragen voor een geslaagde intake

  Wat je in deze begeleidingsfiche leest, geldt niet alleen voor een taaltraject maar voor eender welk leertraject van een team. Hoe grondiger je met een team de intakeprocedure doorloopt, hoe groter het rendement. We bieden je alvast een brede waaier aan richtvragen aan om een breed beeld te krijgen.

• begeleidingsfiche

  Reflectieverslag

  Een voorbeeld van een reflectieverslag. (blanco)

• begeleidingsfiche

  Reflectieverslag, ingevuld

  Een voorbeeld van een ingevuld reflectieverslag.

• artikel

  Lord of the kring.

  Een artikel over de 'kracht van de kring'.

• artikel

  Mama, de kring is saai.

  In deze nieuwsbrief van het Steunpunt Diversiteit & Leren vindt je interessante informatie en tips om meer uit je kringmomenten te halen.

• begeleidingsfiche

  De plaats van thuistalen op onze school

  Een voorbeeld van een visietekst.

• activiteitenfiche

  Taalfamilies.

  Kinderen maken op reis snel vrienden ook al kennen ze elkaars taal niet. Ze beweren dat ze de taal verstaan. Heel vreemd is dat niet. Tijdens deze activiteit ontdekken kinderen dat er zoiets bestaat als taalfamilies.

• activiteitenfiche

  Taaluno

  In dit taalspel ontdekken de kinderen dat talen niet zomaar los van elkaar kunnen worden gezien. Er zijn heel wat talen die gelijkenissen vertonen. In Taaluno kunnen kinderen die gelijkenissen ontdekken.

• begeleidingsfiche

  Legpuzzel vragen bijlage

  Bijlage

• begeleidingsfiche

  De legpuzzel

  De bedoeling van de legpuzzel is dat een team de kans krijgt om (in relatief beperkte tijd) veel informatie te verwerken en aan collega’s door te geven. Via de bronnenkaarten brengen we scholen nieuwe inzichten bij die te maken hebben met kennis over talige diversiteit gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.

• begeleidingsfiche

  Foute mythes

  Foute mythes. Ze zijn zeer hardnekkig en leven al decennia in de hoofden van leerkrachten en beleidsmakers. Toch doen we hier een poging ze te nuanceren en in het juiste perspectief te plaatsen.

• bronnenkaart

  De cognitieve meerwaarde van meertaligheid.

  Een beknopte bronnenkaart die je inzicht biedt in de verschillende cognitieve voordelen van meertaligheid.

• bronnenkaart

  Factoren die taalontwikkeling beïnvloeden.

  Het is een mythe dat alle kinderen een taal op dezelfde manier leren. Deze bronnenkaart geeft inzicht in factoren die de taalontwikkeling beïnvloeden.

• bronnenkaart

  Meertalige taalverwerving.

  Een beknopte bronnenkaart die je inzicht biedt in de verschillende fasen en processen van een meertalige taalverwerving.

• bronnenkaart

  Meertaligheid naar een definitie.

  Een beknopte bronnenkaart die je inzicht biedt in de de term meertaligheid.

• bronnenkaart

  Problematische taalverwerving?

  Bij meertalige taalverwerving komen vaak elementen voor die in eerste instantie problematisch lijken. Dit zijn echter normale verschijnselen van taalverwerving. Deze beknopte bronnenkaart zet een aantal zaken op een rijtje.

• bronnenkaart

  Taalvaardigheid breed evalueren.

  Waarom is breed evalueren van taalvaardigheid belangrijk? In deze beknopte bronnenkaart vind je antwoorden.

• bronnenkaart

  Talige repertoires.

  Deze bronnenkaart verduidelijkt het begrip ' talige repertoires'.

• bronnenkaart

  Waarom is moedertaal belangrijk?

  Deze beknopte bronnenkaart geeft een antwoord op de vraag 'Waarom is moedertaal zo belangrijk?'

• activiteitenfiche

  Beeldtaal

  Tijdens Beeldtaal gaan leerlingen aan het werk met een voor hen ‘vreemde’ taal. De bedoeling is dat de leerlingen zonder te weten wat een bepaald woord betekent, een beeldend werkje maken bij het woord.

• activiteitenfiche

  Boeken in alle talen

  Elke klas of school heeft wel een kleine of grote bibliotheek. Vaak is deze voorzien van een variatie aan leesboeken, prentenboeken, luisterboek, cd’s in het Nederlands. Met een kleine inspanning kunnen deze boeken ook voorzien worden in verschillende talen. Deze fiche kan alvast voor inspiratie zorgen.

• activiteitenfiche

  De voorleeshut

  De voorleeshut is een plek (binnen of buiten de klas) waar leerlingen al dan niet samen met een leerkracht of ouder, tijdens speeltijden of middagpauzes kunnen samenkomen om te genieten van mooie woorden in vele talen.

• activiteitenfiche

  Dialecten

  Deze activiteit beschrijft kort hoe een leerkracht de uitdaging aanging om de talige diversiteit van leerlingen (en vancollega’s) in te zetten in haar lessen wereldoriëntatie.

• activiteitenfiche

  Ik heb iets te vertellen

  Wanneer leerlingen aan het schrijven gaan, willen ze zich het liefst uitdrukken in een taal die ‘van hen is’. Aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden maken we duidelijk hoe dit kan.

• activiteitenfiche

  Lettermonsters

  Het Latijnse schrift is slecht één van vele. De kleuters maken in deze activiteit kennis met andere lettertekens.

• activiteitenfiche

  Rarara, wat ben ik?

  De leerlingen bedenken een ‘vreemd’ woord. Ze geven voor dit woord drie verklaringen waarvan slechts één de juiste is. De andere leerlingen proberen in groepjes te achterhalen welke de juiste is en welke de valse.

• activiteitenfiche

  Ritme, rijm, rap!

  Muziek is een middel om culturen te overstijgen. Helemaal geweldig wordt het als je eens in anderen talen mag zingen of een rap mag schrijven!

• activiteitenfiche

  Stempelen, knippen en plakken

  In alle hoeken van de klas kan je aandacht geven aan het positief benutten van talige diversiteit. Sommige hoeken lenen zich daar zeer goed toe. Zo ook met de schrijfhoek.

• activiteitenfiche

  Talenposters

  Leerlingen staan doorgaans niet zo bewust stil bij de talige bagage waarover ze beschikken of dat ze betekenissen geven aan diverse talen. Met deze activiteit zetten we hen aan het denken en maken we de betekenis van talen bespreekbaar.

• activiteitenfiche

  Verteltassen

  Talige diversiteit ‘zichtbaar maken’ is meer dan het voorzien van een welkomstmuur in verschillende talen. Maak talige diversiteit vooral ook zichtbaar in leermiddelen en geef meertalige leerlingen zo kansen om de eigen taal in te zetten als hefboom tot meer leren en beter samenleven in de klas en in de school.

• artikel

  Ouders die niet voorlezen? Leer hen vertellen.

  Dit artikel uit Klasse geeft je 10 tips voor ouders die niet voorlezen.

• begeleidingsfiche

  Casus: Schrijven in eigen taal

  Bijlage

• begeleidingsfiche

  Casus: Thuistalen inzetten als hefboom

  Bijlage

• begeleidingsfiche

  Drie soorten voordelen van vertalen

  Als volwassenen een vreemde taal leren en een moeilijk woord tegenkomen, zullen ze het vaak snel vertalen in hun moedertaal of aan iemand vragen om dat te doen. Leerlingen doen dit ook. Snel een vertaling geven van een moeilijk woord kan een handige strategie zijn om nieuwe, abstracte woorden begrijpelijk te maken.

• begeleidingsfiche_film

  Het letterboekje

  Deze begeleidingsfiche hoort bij het filmfragment 'Het letterboekje' en richt zich op twee doelen: 1. Kennismaken met en de voordelen zien voor leerlingen bij het positief omgaan met talige diversiteit. 2. Kennismaken en verzamelen van werkvormen, ideeën, leerkrachtentips, methodieken, werkwijzen, om het realiseren van de voordelen in de klaspraktijk te concretiseren.

• begeleidingsfiche_film

  Placemat

  Bijlage

• begeleidingsfiche_film

  Rarara, wat ben ik?

  Deze begeleidingsfiche hoort bij het filmfragment 'Rarara, wat ben ik?' en richt zich op de volgende doelen: 1. Vaardigheden verwerven om talige diversiteit flexibel in te plannen in bestaande lesplannen. 2. Onze talige blik verruimen. 3. Kansen creëren om vaker talige competenties te waarderen.

• begeleidingsfiche_film

  Van waar komt mijn taal?

  Deze begeleidingsfiche hoort bij het filmfragment ' Vanwaar komt mijn taal? en richt zich op volgende doelen: 1. Aanknopingspunten zoeken in de eindtermen en leerplannen om talige diversiteit een plaats te geven. 2. Nieuwsgierigheid uiten (leerkracht) en ontlokken (leerlingen) ten aanzien van de achtergrond van de leerling. 3. Kansen creëren om gelijkenissen en verschillen te ontdekken. 4. Ieders identiteit erkennen en waarderen.

• begeleidingsfiche_film

  Voordelen realiseren in de klaspraktijk.

  Bijlage

• begeleidingsfiche_film

  Voordelen van meertaligheid voor leerlingen.

  Bijlage

• begeleidingsfiche

  Thuistaal is een hefboom

• begeleidingsfiche

  Thuistaal is een hefboom.

  Deze begeleidingsfiche biedt ondersteuning in: 1. Kennismaken met de voordelen van het inzetten of benutten van thuistalen. 2. Kennismaken met de mogelijkheden om thuistalen in te zetten bij het klasgebeuren. 3. Het plezier ontdekken van spelen met taal, eenders welke taal.

• begeleidingsfiche

  Competentie omgaan met (talige) diversiteit

  Het Steunpunt Diversiteit & Leren ontwikkelde een duidelijke visie op omgaan met diversiteit en hoe met diversiteit kan worden omgegaan in een lerende omgeving. De doelen of competenties ‘omgaan met diversiteit’ kunnen een basis zijn voor scholen om een beleid vorm te geven.

• begeleidingsfiche

  Continuüm van een groeiproces

  Deze begeleidingsfiche toont duidelijk en visueel aan hoe een groeiproces met betrekking tot positief omgaan met talige diversiteit kan evolueren en waar je jezelf, een team, een school, een directie, een visie kan positioneren.

• begeleidingsfiche

  Denken, delen en uitwisselen

  Deze coöperatieve werkvorm is heel eenvoudig toe te passen en vormt een krachtig middel om alle deelnemers aan het denken te zetten.

• bf_de_plaats_van_thuistalen-def.pdf

• begeleidingsfiche_film

  Thuistaal bestraffen

  Deze begeleidingsfiche hoort bij het filmfragment ' Thuistaal bestraffen' en biedt ondersteuning in: 1. Stilstaan bij de beweegredenen en de gevolgen van het aan banden leggen van thuistaal. 2. Nadenken over alternatieven om met thuistalen om te gaan. 3. Aanwakkeren van een empathische houding ten aanzien anderstalige en meertalige leerlingen. 4. Inzicht krijgen in de feitelijke talige mechanismen.

• begeleidingsfiche

  Thuistaal in groepswerk, wat doet dat met mij?

  Deze begeleidingsfiche hoort bij het filmfragment ' Thuistaal in groepswerk, wat doet dat met mij?'en richt zich op de volgende doelen: 1. Stilstaan bij de beweegredenen en de gevolgen van het bestraffen of aan banden leggen van thuistaal. 2. Nadenken over alternatieven om met thuistalen om te gaan. 3. Nagaan wat de meerwaarde kan zijn van thuistaal in de context van het coöperatief leren. 4. Zoeken naar hefbomen voor een beter leerrendement.

• begeleidingsfiche

  Geef me de vijf

  Op basis van een pedagogische studiedag heeft het schoolteam vijf ‘goede manieren’ of attitudes geformuleerd voor wanneer mensen verschillende talen gebruiken. In deze fiche beschrijven we hoe ze te werk zijn gegaan in het opstellen van attitudes.

• begeleidingsfiche

  Intervisie

  Intervisie is een vorm van deskundigheidsbevordering waarbij collega's meedenken over vraagstukken en knelpunten uit de eigen werksituatie. Je denkt mee door vragen te stellen en niet door meteen oplossingen aan te dragen. In deze begeleidingsfiche voorzien we concrete handvatten en tips om met intervisie aan de slag te gaan.

• begeleidingsfiche

  Observatiewijzer bij kringgesprek.

  Het organiseren van een observatiemoment is een sterk middel om leerkrachten zicht te laten krijgen op hun eigen didactisch handelen. Het werken met een observatiewijzer is zowel voor de observatie zelf alsook voor het feedbackgesprek achteraf een handig hulpmiddel. Een voorbeeld ter inspiratie.

• begeleidingsfiche

  Observeren, feedbackgesprek en hospiteren

  Observeren tijdens de les is in veel scholen nog geen gangbare praktijk. Nochtans is dit een leerrijke werkwijze. Het biedt leerkrachten vaak een nieuw of ruimer perspectief op hun eigen handelen. Wanneer je observeert, is het belangrijk om met enkele aandachtspunten rekening te houden. Het is noodzakelijk dat dit in een veilige, opbouwende en op vertrouwen gebaseerde sfeer kan verlopen. Deze begeleidingsfiche voorziet in inzichten en tips met betrekking tot observeren, feedback geven en hospiteren.

• begeleidingsfiche

  Richtvragen ter ondersteuning van een intervisie.

  Bijlage

• begeleidingsfiche

  Tips bij gevoel van controleverlies op de speelplaats

  Een positieve houding van de leerkrachten ten opzichte van de thuistaal doet wonderen voor het welbevinden van de leerlingen. Toch kampen heel wat leerkrachten met een gevoel van controleverlies in hun klas én daarbuiten. Enkele tips voor de speelplaats.

• begeleidingsfiche

  Tips bij gevoel van controleverlies in de klas

  Een positieve houding van de leerkrachten ten opzichte van de thuistaal doet wonderen voor het welbevinden van de leerlingen. Toch kampen heel wat leerkrachten met een gevoel van controleverlies in hun klas. Enkele tips voor de klas.

• activiteitenfiche

  De spelletjesmiddag

  De deskundigheid van (anderstalige) ouders inzetten kan heel eenvoudig. Het hoeft niet altijd grote of ‘speciale’ activiteiten te omvatten. Gezelschapsspelletjes zitten boordevol talige en sociale leermomenten.

• artikel

  Meertalig voorlezen in de klas.

  Korte getuigenis uit een artikel van Klasse over meertalige ouders die komen voorlezen in de klas.

• begeleidingsfiche

  De schoolbrief onder de loep

  Deze begeleidingsfiche ondersteunt scholen in het optimaliseren van de schriftelijke communicatie met anderstalige ouders.

• begeleidingsfiche_film

  Thuistaal als hefboom om ouders te betrekken

  Deze begeleidingsfiche hoort bij het filmfragment 'De woordenboom' en biedt ondersteuning in: 1. Kennismaken met de voordelen van het inzetten van thuistalen. 2. Thuistalen inzetten om ouders te betrekken bij het klasgebeuren. 3. Nadenken over aandachtspunten en valkuilen bij het betrekken van ouders in de klas

• begeleidingsfiche

  Tips aan ouders

  Ouders vragen regelmatig om advies aan de school als het gaat over taalontwikkeling van hun kinderen. Scholen die werk willen maken van een open en inclusief talenbeleid zorgen ervoor dat ze ouders kunnen informeren, open staan en inspelen op hun vragen. We zetten een paar concrete tips op een rij.

• begeleidingsfiche

  Tips bij mondelinge communicatie

  De communicatie tussen ouders en de school is belangrijk, zeker om de ouderbetrokkenheid te verhogen. Het niet afstellen van de communicatie op anderstalige ouders vanuit een eentaligheidsideologie leidt tot uitsluiting en ongelijke kansen. Deze begeleidingsfiche biedt tips aan om dit te vermijden.

• begeleidingsfiche

  Tips bij schriftelijke communicatie

  Werk maken van een open talenbeleid betekent dat je werk maakt van de wijze waarop de communicatie met ouders verloopt. In deze begeleidingsfiche bieden we concrete tips aan met betrekking tot de schriftelijke communicatie.

• activiteitenfiche

  De welkomstmuur

  Elk schooljaar doen leerkrachten hun uiterste best om de leerlingen (en ouders) goed te onthalen. Het werken met een welkomstmuur kan hierbij een toffe veeltalige activiteit zijn. Op een gemeenschappelijke én toegankelijke plaats in de school wordt het woord WELKOM geschilderd in alle talen die op de school aanwezig zijn.

• begeleidingsfiche

  Concreet actieplan, een voorbeeld

  Een voorbeeld van een concreet actieplan.

• begeleidingsfiche

  Concrete en heldere doelstellingen, een voorbeeld

  Een voorbeeld van concrete, heldere doelstellingen.

• begeleidingsfiche

  Geef me de vijf!

• begeleidingsfiche

  Visie op meertaligheid in al haar facetten

  Getuigenis van een directie.

• activiteitenfiche

  Basisbegrippen rekenen en taal

  Leerkrachten en kleuterleidsters geven regelmatig aan dat hun leerlingen moeite hebben met basisbegrippen in het Nederlands. Dit kan gaan over begrippen als ‘meer’, ‘minder’, ‘plus’, ‘min’ maar ook de dagen van de week, de hoofdkleuren, woorden die veelvuldig voorkomen tijdens een thema,… Aan de hand van enkele voorbeelden laten we zien hoe thuistaal daarin een ondersteuning kan zijn.

• activiteitenfiche

  Dierengeluiden

  Dierengeluiden worden niet in alle talen op dezelfde manier verklankt. In deze activiteit vertrekken we vanuit de wijze waarop kinderen dierengeluiden imiteren.

• activiteitenfiche

  Mi casa

  Overal op de wereld, waar mensen wonen, vind je huizen. Maar niet alle huizen zien er hetzelfde uit ... Tijdens deze activiteit vertellen kinderen over hun huis, wie er samen met hen woont, welke talen ze spreken,...

• activiteitenfiche

  Werken met sleutelwoorden bijlage

• activiteitenfiche

  Werken met sleutelwoorden

  Positief omgaan met de talige diversiteit van je leerlingen kan op tal van manieren. Een handige ondersteuning is het inzetten van sleutelwoorden in allerlei talen. Zo kun je leerlingen op hun gemak te stellen, iets duidelijk maken, hen authentiek verwelkomen,…

• activiteitenfiche

  Zingen in alle talen

  Niet alle activiteiten met betrekking tot het positief omgaan met talige diversiteit hoeven in een taalles. Werken met talige repertoires kan ook tijdens een muzikaal moment. Een voorbeeld.

• begeleidingsfiche_film

  Het kleurenspel

  Deze begeleidingsfiche hoort bij het filmfragment 'Kleurenspel' en biedt ondersteuning in: 1. Kennismaken en herkennen van de ingrediënten van een krachtige leeromgeving. 2. Ondervinden hoe thuistaal of talendiversiteit ondersteunend kan zijn voor de leerlingen.

• begeleidingsfiche_film

  Krachtige leeromgeving.

  Bijlage

• begeleidingsfiche

  Talensensibilisering, een handleiding.

• activiteitenfiche

  De leerling als tolk

  Er zijn redenen om leerlingen niet in te zetten als tolk bij een gesprek met ouders. We denken dan vooral aan oudercontacten en uiteraard ‘slecht nieuws’ gesprekken. Toch zijn er momenten waar het wel kan. Leerlingen inzetten als tolk zorgt dan voor een meerwaarde.

• begeleidingsfiche

  Bundel interactieve en coöperatieve werkvormen

  Een bundel met 16 concrete werkvormen.

• bronnenkaart

  Taalvaardigheid

• Film

  Broeder Jacob

  Bekijk ter illustratie het filmpje (1.31). Het laat je peuters en kleuters van een 1ste kleuterklas zien die het lied Broeder Jacob in alle talen van de kleuters van de klas zingen.

• Film (met begeleidingsfiche)

  De woordenboom

  Ontdek via dit filmfragment (6.05) hoe een kleuterleidster ouders te betrekt in haar klasactiviteiten. En vooral hoe ze er in slaagt de deskundigheid van de ouders (thuistalen) in te zetten als meerwaarde. Bij dit filmfragment hoort de begeleidingsfiche 'Thuistaal als hefboom om ouders te betrekken.'

• Film (met begeleidingsfiche)

  Het letterboekje

  Dit filmfragment (2.40) laat je kennismaken met het resultaat van een boekenproject waarbij kleuters een tweetalig boekje hebben gemaakt. Bij dit filmfragment hoort een begeleidingsfiche.

• Film (met begeleidingsfiche)

  Het kleurenspel

  Ontdek in dit filmfragment (1.43) hoe een kleuterleidster van de 1ste kleuterklas een spel speelt waarbij ze de thuistaal van haar kleuters inzet als hefboom tot leren. Bij dit filmfragment hoort een begeleidingsfiche.

• Film

  Mijn talen en ik

  Een filmfragment (7.06) waarin enkele leerlingen vertellen over hun talen en het belang van talenkennis.

• Film

  Ouders in een talenbeleid

  Ter illustratie een filmfragment (4.40) waarin Guray Turkistan, directeur van de Unescoschool in Koekelberg, vertelt hoe zijn school in het talenbeleid aandacht heeft gegeven aan het informeren en betrekken van ouders.

• Film (met begeleidingsfiche)

  Rarara, wat ben ik?

  Bekijk dit filmfragment (2.27) en ontdek hoe een leerkracht van het 5de leerjaar flexibel omgaat met het inpassen van talige diversiteit in haar lessen. Bij dit filmfragment hoort een begeleidingsfiche.

• Film

  Thuistalen in een krachtige leeromgeving

  Het benutten van thuistaal ligt soms heel erg voor de hand. Bekijk dit filmfragment. (4.56) Het toont je verschillende kleine voorbeelden.

• Film (met begeleidingsfiche)

  Thuistaal bestraffen, wat zeggen leerlingen?

  In dit filmfragment (2.02) krijg je te horen hoe leerlingen het bestraffen van hun thuistaal ervaren en ermee omgaan. Bij dit filmfragment hoort een begeleidingsfiche.

• Film (met begeleidingsfiche)

  Thuistaal in groepswerk, wat doet dat met mij?

  Tijdens dit filmfragment (3.21) hoor je het verhaal van een onderzoekster die Turkstalige leerlingen in groepjes aan het werk zet. De leerlingen mogen indien ze dat willen hun thuistaal hierbij gebruiken. Bij dit filmfragment hoort een begeleidingsfiche.

• Film

  Vaderdagversje

  Tijdens dit filmfragment (1.25) zie je begeleiders van de peuters en de 1ste kleuterklas aan het werk in hun zoektocht naar thuistaal van kleuters inzetten als hefboom tot leren.

• Film (met begeleidingsfiche)

  Vanwaar komt mijn taal?

  Ontdek in dit filmfragment (3.15) hoe een leerkracht van het 5de leerjaar aan het werk gaat met de talige diversiteit van haar leerlingen. Bij dit filmfragment hoort een begeleidingsfiche.

• Film

  Vertalen in de kring

  Bekijk dit kort filmfragment (1.20). Het laat je kennismaken met de voordelen van kinderen die voor elkaar vertalen.

• Film

  Voorlezen in vele talen

  Dit filmfragment (2.45) toont hoe een kleuterleidster van de 2de, 3de kleuterklas samen met een leerling van het 2de leerjaar een boekje voorleest in het Nederlands en in het Turks.

• Film

  Werk maken van een open talenbeleid

  Tijdens dit interview (7.55) hoor je Guray Turkistan, directeur van de Unesco-school te Koekelberg, aan het woord. Hij vertelt ons hoe hij te werk is gegaan en welke belangrijke aspecten voor een groeiproces aan bod komen in het voeren van een open talenbeleid.

• Film

  Werken met E-Validiv

  Maak kennis met E-Validiv. Tijdens dit filmfragment (2.25) krijg je een leerling te zien die met E-Validiv aan het werk gaat.

• Film

  Werken met een talenposter

  Dit filmfragment (6.35) laat je zien hoe een leerkracht en haar leerlingen de talige diversiteit in de klas ontdekken.

• Website

  Alaboemsasa

  Jeugdbewegingen, speelpleinen en andere vrijetijdsinitiatieven in de Vlaamse Rand krijgen steeds meer kinderen over de vloer die geen of weinig Nederlands spreken. Organisatoren zijn vaak onzeker of hun spontane aanpak wel de beste manier is om met die meertalige aanwezigheid om te gaan. Het Centrum voor Taal en Onderwijs en het productiehuis Motionmakers ontwikkelde in opdracht van de provincie Vlaams-Brabant en vzw 'de Rand' het vormingspakket 'Alaboemsasa'. 'Alaboemsasa gaat over taalstimulering en omgaan met meertaligheid in de vrije tijd. Dit pakket helpt begeleiders om op een positieve manier het gebruik van het Nederlands te stimuleren tijdens vrijetijdsinitiatieven.

• Website

  Circus Kiekeboe

  Circus Kiekeboe’ is een televisieprogramma en tegelijkertijd een leesbevorderingsproject dat in het algemeen gericht is op kinderen tussen 2 en 5 jaar en meer specifiek op kinderen van ouders die om sociale of culturele redenen te maken hebben met taalachterstand. Van het programma worden verschillende taalversies uitgezonden: Nederlands, Turks, Arabisch en Berber. 'Circus Kiekeboe' is niet alleen gemaakt voor televisie, maar ook voor thuis, op school, in de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf. U kan de voorgelezen boekjes verkrijgen in de bibliotheek en de boekhandel. Daarnaast zijn er voor ouders en mensen die werken met jonge kinderen handleidingen ontwikkeld.

• Website

  De talenkamer

  Kent u het verschil tussen Oost-Vlaams en West-Vlaams? Weet u wat het Gents zo speciaal maakt en wat de typische kenmerken zijn van het Brabants en het Limburgs ? Al ooit Zeeuws-Vlaams en Frans-Vlaams gehoord ? In deze ruimte kan u kennismaken met de Zuid-Nederlandse dialecten. In het geluidsarchief van de Vakgroep Nederlandse Taalkunde van de Gentse universiteit bevinden zich meer dan achthonderd originele bandopnames die door dialectologen in de jaren ’60 en ’70 werden verzameld. De gekozen geluidsfragmenten sluiten aan bij het verhaal dat in het museum wordt verteld; de kleine en grote dingen van het leven, gebruiken en rituelen, werken en feesten. Kortom, het verhaal over het alledaagse leven in de eerste helft van de 20ste eeuw.

• Website

  DIVA

  Diversiteit In Actie, of kortweg DIVA, wil lerarenopleiders en leraren (in opleiding) op een interactieve manier professionaliseren en inspireren om actief aan de slag te gaan met diversiteit. Diva benadert omgaan met diversiteit zowel vanuit een visie op diversiteit als vanuit concrete thema’s. Talendiversiteit is één van die thema's.

• Website

  Duurzaam onderwijs

  Dit is de blog van Kris Van den Branden, professor taalkunde en lerarenopleider aan de KULeuven. In zijn blog vertelt hij wat duurzaam onderwijs inhoudt. Kris Van den Branden is ook de academisch verantwoordelijke van het Centrum voor Taal en Onderwijs.

• Website

  Fasen in verandering, Kotter

  In 1996 heeft Kotter het achtfasenmodel voor verandering gepresenteerd. In dit model staat het veranderen van gedrag van mensen centraal. Het proces dat Kotter beschrijft bestaat uit acht fasen waarbij iedere fase verband houdt met acht fundamentele fouten die veranderingsprojecten ondermijnen. De eerste vier fasen dragen ertoe bij om de huidige situatie in beweging te laten komen.

• Website

  Gedichten van over de hele wereld

  De 'Poem Express' is een internationaal kunst- en poëzieproject waarbij kinderen uit verschillende landen uitgenodigd worden om gedichtenposters te maken. De internationale ‘centrale’ van dit project is Stichting Autoped in Rotterdam. Er is in elk land een lokale jury, die jaarlijks 10 poem posters nomineert. Drie of vier daarvan worden met een extra prijs van het betreffende land bekroond. Alle genomineerde poem posters worden vervolgens voorgelegd aan een internationale jury in Rotterdam. De internationale jury selecteert uit de genomineerde posters een aantal werken. Deze worden in drie of meer talen vertaald en gepubliceerd in internationale 'Poem Express' gedichtenbundels. Er worden ook poem posters gepubliceerd in kindertijdschrift 'Boekie-Boekie'.

• Website

  Geen pANiek, snel op weg met anderstalige nieuwkomers

  Anderstalige nieuwkomers… ze zijn vandaag een belangrijk aandachtspunt op school. Het hoe en het waarom van hun begeleiding veroorzaakt soms paniek. Hoe begin ik eraan? Hoe overwin ik de taal- en cultuurkloof? Waar kan ik geschikt materiaal vinden? Waarop let ik bij de selectie van methodieken? Dit boek wil een wegwijzer zijn voor leerkrachten, coördinatoren en directies die een ondersteuning wensen in hun begeleiding van anderstalige nieuwkomers.

• Website

  Het Berenboek en het Berenhuis

  Het Berenhuis is een unieke en speelse belevingswereld, waarin met zo weinig mogelijk middelen zoveel mogelijk prikkels geactiveerd worden. Het is een opstapje om, met je gezin of vrienden, te genieten van kunst en cultuur en om andere talen te leren kennen. Het Berenboek ‘Ik zag twee beren’ is in de allereerste plaats een aantrekkelijke uitgave waarin kinderen en volwassenen helemaal kunnen wegdromen. De toegankelijke (kwalitatief hoogstaande) kunstwerken van de Nederlandse professionele kunstenaar worden er in voorgesteld, gecombineerd met verhalen van de Belgische Gerlinde Gilissen, geïnspireerd op de kunstwerken. De verhalen zijn opgesteld in het Nederlands, in het Frans en in het Turks. Naast de kleurrijke afbeeldingen, ontdekken de kinderen ook de taaltekens van de drie talen.

• Website

  Ik ken jou, jij kent mij, een meertalig boek

  ‘Ik ken jou, jij kent mij’ is een meertalig boek van kinderen voor kinderen over kinderen. Geschreven in vier talen (Nederlands, Engels, Afrikaans en Xhosa), met informatie over twee verschillende landen (België en Zuid-Afrika), met bijhorende kookrecepten, met leuke verhalen, … Zes kinderen (uit België en Zuid-Afrika) leiden ons rond in hun wereld, waardoor we een zicht krijgen op hun leven. Ondanks de vele verschillen vallen meteen de gelijkenissen sterk op. Een écht leesboek kan je dit niet noemen, eerder een boek om mee aan de slag te gaan, thuis of in de klas. De meertaligheid van het boek stimuleert zeker de interesse in andere talen, en de Afrikaanse stukjes zijn soms ronduit hilarisch.

• Website

  Is die taal van ver of van hier?

  Deze wegwijzer is bedoeld voor leerkrachten, coördinatoren en directies in het basisonderwijs en het secundair onderwijs die op hun school talensensibliserend willen werken in de klas en in het talenbeleid van de school. Het boekje bevat een conceptueel kader, handzame tips, inspirerende praktijkvoorbeelden en referenties aan lesmaterialen.

• Website

  Leerlingenparticipatie

  Het coachingspakket "Doe jij ook mee?!" is bedoeld voor leerkrachten en (interne) begeleiders die leerlingenparticipatie binnen de klas - en schoolwerking willen inzetten, uitbreiden of verrijken. Enerzijds biedt het pakket heel wat achtergrondinformatie en strategieën om veranderingsprocessen op gang te brengen en anderzijds wordt er een waaier aan praktijkvoorbeelden van de vele mogelijkheden van leerlingenparticipatie (vorm en inhoud) aangeboden ter inspiratie voor de eigen school- en klaspraktijk.

• Website

  Lego Lingua

  ‘Lego Lingua’ is een doos met 5 meertalige gezelschapsspelletjes. Roep luid Lingo Bingo in het Afrikaans, Turks, Nederlands, Engels, Italiaans of Kreools. Concentreer je op Arabische en Hebreeuwse letters, hiërogliefen en morsetekens want in Papesnello Papesnello worden snelheid en koelbloedigheid op de proef gesteld. Proef van verschillende groenten en fruit in 9 verschillende talen en culturen en speel Wat is het? of Qua?RTET! Qua?RTET!. Fabriceer woorden in alle talen die je kent en scoor daarbij in PalaVerBrique.

• Website

  Maankinderen

  Uitgeverij Abimo biedt een driedelige verhalenbundel aan met 9 meeslepende verhalen over Eray en zijn zusje Aysel. Deze twee kinderen uit een Turks gezin in Vlaanderen beleven afwisselend spannende, ontroerende en grappige avonturen. In deze bundel kortverhalen lees je hoe Eray de voetbalwedstrijd België - Turkije beleeft, waarom Aysel meedoet aan het Suikerfeest en welke boeiende belevenissen Eray en Aysel meemaken tijdens hun zomervakantie in Turkije. Dat naar de moskee gaan keispannend kan zijn, kan je ook ontdekken in één van de verhalen.

• Website

  MARS

  Anderstaligheid wordt vaak in verband gebracht met zwakkere schoolprestaties. Men maakt een opdeling tussen de thuistaal van de leerling en de schooltaal. Hierbij wordt er vaak vanuit gegaan dat de thuistaal de verwerving van de schooltaal in de weg zou staan. In Vlaanderen is er echter weinig onderzoek naar de gevolgen van anderstaligheid op prestaties en het bestaande onderzoek beperkt zich tot de opdeling Nederlandstalige versus anderstalige leerlingen. Deze opdeling is echter niet realistisch. In werkelijkheid kan anderstaligheid beter voorgesteld worden als een continuüm van helemaal Nederlandstalig tot helemaal anderstalig. Het MARS-project wil de manier waarop de thuistaal gemeten wordt daarom verfijnen. De meetinstrumenten die gebruikt worden in het Validiv-project om de thuistaal van leerlingen na te gaan, worden aan een grondige psychometrische analyse onderworpen om de betrouwbaarheid en validiteit te garanderen.

• Website

  Meertalige fundels

  In de bibliotheek kan je ‘Fundels’ lenen, of je kan die aankopen met je school. 'Fundels' zijn interactieve luister- en kijkboeken die bestaan in het Nederlands, Frans en Turks.

• Website

  Meertaligheid: een troef!

  Steeds meer kinderen worden in een andere thuistaal dan het Nederlands opgevoed. Hun talenrijkdom is geen struikelblok, maar juist een bron voor het leren en een onmisbaar startpunt voor het snel en efficiënt verwerven van het Nederlands als schooltaal. Wie de rijkdom van de kinderen en hun talige en culturele achtergrond erkent en benut, kan in zijn werking zoveel meer bereiken: naast hun motivatie om(Nederlands) te leren, voelen kinderen zich erkend in hun identiteit en is hun betrokkenheid hoog. Vanuit dit uitgangspunten op basis van projectmatig onderzoek biedt dit boek heel concrete handvatten, instrumenten en praktijkvoorbeelden aan om positief om te gaan met meertalige rijkdom.

• Website

  Mila Lila

  Mila Lila is een website om kleuters spelenderwijs via eenvoudige liedjes, versjes en verhaaltjes kennis te laten maken met het Frans en andere talen.

• Website

  Nik-nak, meertalige boeken

  Op deze site vind je hedendaagse kinderboekjes in twee talen. Het Nederlands wordt telkens gecombineerd met een andere taal. Je kunt zoeken per talencombinatie of op titel. 'Nik-nakboekjes' bevatten eenvoudige (voor)leesverhaaltjes voor kinderen van 3 tot en met 7 jaar. De boekjes bevatten veel plaatjes plus tekst in zowel het Nederlands als een vreemde taal (Engels, Frans, Turks, Pools, Russisch, Arabisch, Spaans, Bulgaars, Tsjechisch, Duits en Slowaaks). 'Nik-nakboekjes' zijn mooi en superleuk om te lezen! Ze maken je spelenderwijs vertrouwd met woorden, uitdrukkingen en zinnen in een andere taal. De boekjes zijn gemaakt voor iedereen die – om welke reden ook – kinderen wil helpen om spontaan een andere taal te verwerven. En ze zijn een hulp voor ouders met kinderen die opgroeien in een taalgebied waarvan zij zelf de taal (nog) niet beheersen.

• Website

  Ninna oh, slaapliedjes

  Omdat het zingen van slaapliedjes een verdwijnende traditie dreigt te worden, besloten Bas Bogaerts en Eva Schampaert ze weer in eer te herstellen. Samen trokken ze in een grote boog rond de Middellandse Zee, door vijftien landen, gewapend met een opnametoestel en een camera. Ze maakten er kennis met de bewoners, werden er gastvrij onthaald en stelden telkens weer dezelfde vraag ‘Kent u nog een slaaplied en wilt u het zingen voor ons?' Hun reis leverde driehonderddertig slaapliedjes op. ‘Ninna oh’ verstevigt niet alleen het muzikale erfgoed, deze aantrekkelijke maar sober ogende uitgave verbreedt ook op discrete wijze horizonten. Een parel die meer te bieden heeft dan alleen maar slaapliedjes

• Website

  O Mundo

  O Mundo – een kleine Wereldbibliotheek is een project van Stichting Lezen dat de mooiste prentenboeken uit de hele wereld wil binnen brengen in multiculturele klassen.

• Website

  Radioboeken

  Op de website ‘Radioboeken’ kan je geschreven verhalen beluisteren. Deze verhalen zijn voor kinderen van 6 tot en met 10 jaar. Ze worden voorgelezen in het Frans, Nederlands en Berbers.

• Website

  Talen op een kier

  ‘Talen op een kier’, talensensibilisering voor het basisonderwijs biedt leerkrachten een handvat om op een leuke manier om te gaan met die diversiteit. Het laat kinderen van 5 tot 12 jaar op een speelse manier kennismaken met verschillende talen en culturen.

• Website

  Talensensibilisering, lesfiches

  Medewerkers van Steunpunt Diversiteit & Leren (UGent) en Centrum voor Taal en Onderwijs (KU Leuven) maakten een verzameling van bestaand talensensibiliserend materiaal en vulden dit aan met nieuw materiaal. Het resultaat is terug te vinden op deze site. De lesfiches zijn te herkennen aan het talensensibiliserend logo.

• Website

  Tellen in alle talen

  Deze site kan je helpen bij het zoeken naar getallen van 1 tot 10 in verschillende talen en dialecten.

• Website

  Thuis spreek ik ook.

  ‘Thuis spreek ik ook.’ is bundel met uitgewerkte lesactiviteiten bestemd voor alle professionals die in contact komen met kinderen (4-12 jaar) die al dan niet een andere thuistaal hebben dan het Nederlands.

• Website

  Tolkentelefoon

  De Vlaamse Tolkentelefoon verschaft telefonische tolkhulp aan dienst- en hulpverlenende organisaties onder Vlaamse bevoegdheid.

• Website

  Toolkit Breed evalueren

  De Toolkit Breed Evalueren (TBE) is ontwikkeld om leerkrachten te ondersteunen bij het breed in kaart brengen van de competenties Nederlands van leerlingen doorheen het basisonderwijs.

• Website

  Volksverhalen

  Deze website biedt meer dan 2000 volksverhalen aan uit verschillende landen en culturen. Begin hier uw reis door de mooiste verhalen, sprookjes, fabels, mythen, sagen & legenden uit de rijke verteltraditie van de wereld.

• Website

  Vragen over meertaligheid

  Kom jij of komt je organisatie regelmatig in contact met kinderen die verschillende talen spreken? Ben je overtuigd dat de talige diversiteit van deze kinderen, jezelf, maar ook de rest van de maatschappij kan verrijken? Of worstel je nog met twijfels en vragen rond dit thema? Dan ben je op het ‘juiste’ adres. Deze website bundelt veelgestelde vragen en biedt via achtergrondinformatie, materialen, vorming, links en projecten antwoorden.

• Website

  Zeg het me voor ...

  Op deze website kan je gratis gebruik maken van text-to-speech. Met andere woorden, met deze website kan je horen hoe bepaalde woorden of zinnen in verschillende talen worden uitgesproken.

• Website

  Zingen over de hele wereld

  Op zoek naar liedjes in verschillende talen? Deze site kan daarbij helpen.